Üretim, Dağıtım ve Tüketimi Etkileyen Beşeri Etmenler

Üretim, dağıtım ve tüketimi etkileyen beşerî etmenlerin başlıcaları; nüfus, teknoloji, sermaye, ihtiyaçlar, tanıtım ve yönetim şeklidir.

1. Nüfus:

Nüfusun fazla olduğu yerlerde tüketim fazla olduğundan bu alanlarda dağıtım faaliyetleri de fazla kullanılır.

Nüfus, sanayi ürünleri üretim alanını da etkilemektedir. Bazı sanayi kuruluşlarının yer seçiminde tüketim merkezlerine
yakınlık göz önünde bulundurulmaktadır. Özellikle kısa süre içinde tüketilmesi gereken besin maddelerini işleyen fabrikalar, nüfusun yoğun olduğu alanlara kurulmaktadır. Bunların başında unlu ve sütlü ürünler ile et ürünleri gelmektedir.

2. Teknoloji:

Teknoloji geliştikçe üretim hızı ve üretilen ürünlerin kalitesi artmaktadır.

Ulaşımın gelişmesinde de teknolojinin etkisi büyüktür. Limanlar, gemiler, hava alanları, uçaklar, demir yolları, yüksek hızlı trenler, kara yolları ve kara yolu araçları teknolojiye bağlı olarak gelişmektedir.

Ulaşım ağının gelişmesine bağlı olarak üretim ve tüketim merkezleri buluşturulmakta, bu durum üretim ve tüketimin
artmasını sağlamaktadır.

Gelişen ulaşım ağı sayesinde üretim, dağıtım ve tüketim küresel boyutta etkiye sahip olmaktadır.

3. Sermaye:

Üretim, belirli bir sermayeye bağlıdır.

Aynı şekilde ulaşım yollarının yapımı ve ulaşım araçları için de sermaye gereklidir. Dolayısıyla dağıtım, sermayeye bağlı bir etkinliktir.

Üretilenler, belirli bir ücret karşılığı tüketicilere sunulduğu için sonuçta tüketim de belirli bir sermaye gerektirmektedir.

Bu nedenle gelir düzeyi arttıkça ve insanlarım alım gücü yükseldikçe üretim, tüketim ve dağıtım artmaktadır.

Sermaye bakımından zengin olan ülkelerde üretim, dağıtım ve tüketim etkinliği fazladır. Bu nedenle ABD, Japonya, Almanya ve İngiltere gibi gelişmiş ülkeler üretim, dağıtım ve tüketimin yoğun olduğu yerlerdir.

4. İhtiyaçlar:

Üretim, dağıtım ve tüketim ağı insanların ihtiyaçları sonucu ortaya çıkmış etkinliklerdir.

İnsanların ihtiyaçları içinde birinci sırayı fizyolojik ihtiyaçlar oluşturur. Bunlar beslenme, giyinme ve barınmaya yönelik ihtiyaçlardır. Bu nedenle besin maddeleri, giysiler ve barınma alanıyla ilgili mallar, yoğun olarak üretilen, dağıtılan ve tüketilen ürünlerdir.

5. Tanıtım:

Bazı ürünlerin tüketimi, önemli ölçüde tanıtıma bağlıdır. Bu da daha çok reklamlarla gerçekleştirilmektedir.

Günümüzde çok sayıda ürün çeşidi, her ürünün de birçok markası bulunmaktadır. Bu anlamda firmalar arasında yoğun bir rekabet vardır. Bu rekabet, firmaların kendi ürünlerini tanıtmayı ve ürünleriyle ilgili reklam yapmayı zorunlu hâle getirmektedir.

Teknolojinin gelişmesine bağlı olarak yeni keşfedilen ve pazara ilk kez sunulan ürünlerin tanıtımı büyük bir önem taşımaktadır. Bu nedenle firmalar, reklam için önemli bütçeler ayırmaktadır.

Tanıtımı iyi yapılan ürünlerin tüketimi arttığı için üretimi ve dağıtımı da artmaktadır. Tanıtım için önemli etkinliklerden biri de fuarlardır.

e. Yönetim Şekli:

Ülkelerin yönetim şekli üretim, dağıtım ve tüketimi önemli ölçüde etkilemektedir. Örneğin Sovyetler Birliği döneminde kolhoz adı verilen devlet çiftlikleri başlıca üretim alanlarıydı. Buralarda üretilen ürünlerin dağıtımı, devletin belirlediği kurallara göre gerçekleştirilmekteydi. Dolayısıyla tüketim de devletin denetimindeydi.

Liberal ekonomilerde üretim, dağıtım ve tüketimle ilgili uygulamalarda serbestlik söz konusudur. Bu durum üretim, dağıtım ve tüketimin serbestçe yapılmasını sağlamaktadır.

Ülkeler arasında oluşturulan ortak pazarlar da üretim, dağıtım ve tüketimi etkileyen etmenlerdendir. Örneğin Avrupa Birliği’ne üye ülkeler ile ABD, Kanada ve Meksika’nın oluşturduğu ortak pazar sayesinde bu ülkeler arasında dağıtım ağı gelişmiş durumdadır. Bu durum aynı zamanda üretim ve tüketimi de etkilemektedir.