Türkiye’deki Ulaşım Sistemlerinin Gelişimi
Türkiye, tarih boyunca dünya üzerinde bulunduğu coğrafi konum ile birçok medeniyete ev sahipliği yapması ve önemli bir jeopolitik konuma sahip olması nedeniyle ulaşım konusunda oldukça zengin tarihsel izler barındırmaktadır.
İpek Yolu, Baharat Yolu ve Kral Yolu gibi önemli ticaret yollarının rotası üzerinde olması bunun göstergesidir.
Cumhuriyet’in ilk yıllarında demir yolu yapımına verdiği öncelik 1950 senesinden itibaren kara yolları yapımına bırakmış, bu durum daha sonra da sistemli olarak devam etmiştir.
1980 ardından ise otoyol yapımına sürat verilmiş, kara yoluna oluşturulan yatırımlar öncelik kazanmıştır.
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de tarihsel süreç içerisinde teknolojinin gelişimiyle orantılı olarak
ulaşım sistemlerinde büyük değişimler ve gelişmeler meydana gelmiştir.
Günümüzde ise ilerleyen teknoloji ile beraber ulaşım sektörü de ilerlemiş; kara, hava, deniz, demir yolu araçları ile en uzak dahi çok yakın duruma gelmiştir.
Ayrıca günümüzde Türkiye enerji taşımacılığında özellikle doğal gaz ve petrol boru hatları projelerinin merkezi haline gelmiştir.
1950’li senelerde demir yolu ve kara yolunun yolcu nakliyeciliğindeki payı birbirine yakın iken 2000 senesinde kara yolunun payı %95’e çıkmış, demir yolunun payı ise % 3’e kadar düşmüştür. Bu gelişmelerde olumsuz olarak en çok etkilenen ulaşım sistemi deniz yolu nakliyeciliği olmuştur. 1950 senesinde deniz yolunun yolcu nakliyeciliğindeki payı %7,5 iken bugün bu pay giderek azalmaktadır.
Son 20 yılda Türkiye’nin ulaşım ve iletişim altyapısına yaklaşık 1 trilyon lira yatırım yapılmıştır.
Bölünmüş yol uzunluğumuzu 6 bin 100 kilometreden 28 bin 200 kilometrelere çıkmıştır.
1714 kilometre olan otoyol ağı, hizmete açılan İstanbul-İzmir, Menemen-Çandarlı, Kuzey Marmara ve Ankara-Niğde gibi otoyol projeleriyle 3 bin 523 kilometreye çıkmıştır.
‘Demiryolu Reformu’ kapsamında Türkiye Avrupa’nın 6. dünyanın 8. Yüksek Hızlı Tren işletmecisi olmuştur. Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Hattı ve Marmaray’ı inşa edilmiş Londra’dan Pekin’e uzanan Demir İpek Yolu’nun hayata geçmesini sağlanmıştır.
26 olan havalimanı sayısını 56’ya yükselmiştir. İstanbul Havalimanı ile küresel havacılığın merkez üslerinin baş aktörlerinden biri olmuştur.
