Küresel İklim Değişiminin Gözlenen ve Öngörülen Etkileri

Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), 2020’de dünyanın en sıcak 10 yılı geride bıraktığını açıklamıştır.

WMO, iklim değişikliğine bağlı olarak “küresel sıcaklıklardaki artışın korkunç sonuçları” olacağını vurgulamıştır.

BM Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO-DMÖ), 2019 yılı sonu itibarıyla biten 10 yılın dünya tarihinin en sıcak 10 yılı olduğunu açıklamıştır. Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), ABD’nin Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA) ve Birleşik Krallık Meteoroloji Dairesi’nin verileri kullanılarak yapılan hesaplamalarda 2019 yılının 1850’den itibaren ölçülen en sıcak ikinci yıl olduğunu bildirmiştir.

DMÖ ise yayınladığı açıklamada, 2010-2020 yılları arası dünya ortalama sıcaklığının 14,7 derece olarak tespit edildiğini, bunun da 20. yüzyıl ortalamasının 0,8 derece üstünde olduğunu kaydetti.

Son 5 Yıl En Sıcak “Seri”

Son 170 yılın beş yıllık serilerine bakıldığı zaman ise arkada bıraktığımız beş yılın en sıcak seri olduğu kaydedildi. Ortalamalar, 1850 ile 1900 yılları arasını kapsayan sanayi öncesi döneme göre, 1,1 derece daha sıcak ölçüldü.

Örgütün konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “2020 ve sonrasında, sıcaklardan dolayı aşırı doğa olaylarının yaşanacağı; ‘buzullardaki erime, deniz seviyelerinin yükselmesi, okyanuslardaki ısınma ve asitlenmenin yanı sıra aşırı hava koşulları yaşanabileceği” uyarısında bulunuldu.

Ayrıca iklim değişikliğine bağlı olarak “küresel sıcaklıklardaki artışın korkunç sonuçları” olacağını da dile getirildi.

Her 10 Yıl Bir Öncekinden Daha Sıcak!

Avrupa Birliği İklim Değişikliği Gözlemleme Kurumu‘nun (Copernicus), ‘2019 yılının 2016’dan sonra küresel çapta, rekor düzeyde en sıcak ikinci yıl olduğu’ verisini teyit ettiklerini bildiren WMO Direktörü Petteri Taalas, Avustralya’da görülen geniş çaplı yangınlara da atıfta bulunarak, “2020, yoğun hava şartlarının etkisi ve iklim bağlantılı olaylarla 2019’un bıraktığı yerden başladı” diye konuştu.

Taalas, “Ne yazık ki 2020’de ve gelecek on yıllarda atmosferde seragazı salımı da dahil rekor seviyede sıcaklıklara şahitlik edeceğiz” dedi.

WMO açıklamasında, 1980’den bu yana geçen her on yılın bir öncekinden daha sıcak olduğuna işaret edildi.

“Yüzyılın Sonuna Kadar Sıcaklık 3 Derece Artabilir”

Taalas, “Mevcut karbondioksit emisyonu ile, yüzyılın sonuna kadar sıcaklıklar 3 ile 5 derece artabilir” uyarısında da bulundu.

Başta BM Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) olmak üzere, örgütler ve bilim insanları, Paris Anlaşması’nda da belirtildiği üzere, küresel ortalama sıcaklık artışının yüzyıl sonuna kadar en fazla 2 derecede tutulması, ideal olarak 1,5 dereceyi aşmaması; bunun için de karbon emisyonlarının azaltılması gerektiğini belirtiyor.

“Dev Yangınlar Olağan Hale Gelecek”

Birleşik Krallık Meteoroloji Ofisi- Hadley İklim Bilimi Merkezi’nden  Profesör Richard Betts de Avustralya’daki doğa yangınlarına yol açan iklim koşullarının, bu yüzyıl sonuna kadar dünyada ortalama sıcaklığın 3 derece artması durumunda olağan hale geleceğini öne sürdü.

2020’de KYK’de Rekor Sıcaklık Ölçüldü!

Son verilere göre dünya nüfusunun yüzde doksanının yaşadığı Kuzey Yarım kürede 2020 sıcaklık rekoru kırıldı.

Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi UOAD’ın ölçümlerine göre Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarındaki sıcaklık ortalaması 20. yy. ortalamasının 1.17 santigrat derece üzerine çıktı.

Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), atmosferdeki sera gazı salınımının yeni tip Corona virüs (Covid-19) salgınına rağmen rekor seviyede olduğu ve küresel sıcaklık artışının gelecek 5 yılda 2,7 santigrat derece artışla “tehlikeli” seviyelere ulaşabileceği uyarısında bulunmuştur.

Peki Türkiye’de sıcaklıkta rekorlar yaşandı mı?

2020 yılbaşından itibaren sıcaklık değerlerini incelediğimizde, Ocak 2020‘de -28 °C ile en soğuk ilçe, Özalp, Van oluyor. En sıcak ilçe ise 20,4 °C ile Dalaman, Muğla.

Türkiye’nin 1981-2010 ilkbahar mevsimi ortalama sıcaklığı 12 °C idi. 2020 yılı ilkbahar mevsimi ortalama sıcaklığına baktığımızda ise 13,1 °C olduğunu görüyoruz. Böylece mevsim normallerinin 1,1°C artmış olduğunu söyleyebiliriz.

Temmuz 2020‘de ise mevsim normallerinin üzerinde sıcaklıklar yaşandı. 2020 Temmuz ayı, son 50 yılda gerçekleşen en sıcak 6. temmuz oldu. Temmuz 2020’de en yüksek sıcaklık 47,3 °C e ile Cizre, Şırnak‘ta ölçülmüştür.

Küresel İklim Değişiminin Gözlenen ve Öngörülen Etkilerini Sıralayalım:

• Uç değerdeki hava olayları ve iklim şartlarının değişmektedir.
• İnsanlarda sağlık sorunları ve salgın hastalıklar artmaktadır.
• Meteorolojik ve hidrometeorolojik kökenli afetlerin sayısı ve görülme sıklığı artmaktadır. (Fırtına, sel, kuraklık, orman yangınları…)
• Ekonomik ve sosyal etkiler ortaya çıkmaktadır. (Tarımsal kıtlık, göçler…)
• Buzulların erime hızı artacaktır. Deniz seviyesindeki yükselmenin ve fırtınalarla birleşen suların kıyı şehirleri için büyük tehlike yaratacağı öngörülmektedir. Olumsuz etkilerin Bangladeş, Endonezya, Hollanda gibi ülkeler ile Şanghay, New York, Tokyo, Sydney ve Venedik gibi deniz seviyesine yakın şehirlerde daha fazla olması beklenmektedir.
• Okyanuslarda son 300 milyon yılın en yüksek seviyesine çıkan asit oranı, mercanların yok olmasına neden olurken balıkların beslendiği küçük organizmaların zehirlenmesine ve ekosistemdeki besin zincirinde sorunlara yol açmaktadır.
• Küresel ısınma, yağış dengesizlikleri, yok olan sulak alanlar, buzulların erimesi, okyanus sularının asitleşmesi ve seviyesinin yükselmesi biyoçeşitliliğin azalışının kırılma noktalarıdır.
• Sıcaklık artışı ve yağış miktarlarında düşme olarak adlandırılan kuraklık çölleşme tehlikesini beraberinde getirmektedir.