Günümüzde Göçler

Yakın tarihte ve günümüzde gerçekleşen göçlerin nedenlerini şöyle sıralayabiliriz: İşçi, mübadele, beyin, doğa olayları, sosyal olaylar ve savaşlar ile mülteci göçleridir.

1.İşçi Göçleri:

Yeryüzünde işçi göçlerinin başlangıç yeri Avrupa’dır. İngiltere’de Sanayi Devrimi’nin gerçekleşmesinden sonra sanayi merkezleri oluşmuştur. Bu sanayi merkezlerinde iş gücüne ihtiyaç duyulmuştur. Bu ihtiyacı gidermek için kırsal kesimden bu sanayi merkezlerine yoğun bir göç gerçekleşmiştir.

Bu sebeplerle, işçi göçlerinin temel nedeni sanayileşmedir. Günümüzde de bu göçler devam etmektedir. Az gelişmiş ülke ve bölgelerden sanayileşmiş ülke ve bölgelere doğru yoğun bir göç hareketi yaşanmaktadır. Bu nedenle günümüzde yeryüzünün sık nüfuslu yerleri arasında sanayileşmiş bölgeler bulunmaktadır.

2. Mübadele Göçleri:

Mübadele göçleri, devletler arasında gerçekleşen anlaşmalar sonucu nüfusun değiştirilmesidir. Mübadele, zorunlu göçlerdendir. Birey ya da toplulukların istekleri göz önünde bulundurulmaz. Bu tür göçlerin diğer bir özelliği ise belirli bir dönemde kitlesel olarak gerçekleşmesidir.
Mübadele göçlerinin tipik örneği Türkiye ile Yunanistan arasında gerçekleşmiştir. 30 Ocak 1923’te Türkiye ile Yunanistan arasında imzalanan antlaşmaya göre 1 Mayıs 1923’ten itibaren Türkiye’deki Rum nüfusunun Yunanistan’a, Yunanistan’daki Türk nüfusunun ise Türkiye’ye gelmesi kararlaştırılmıştır.

3.Beyin Göçleri:

Az gelişmiş ve geri kalmış ülkelerde bilimsel araştırma ve teknolojik deneyler yapma olanakları sınırlı, teknik elemana ve bilim insanlarına ödenen ücretler azdır. Bu durumda bilim insanları ve teknik elemanlar, çalışmalarını daha rahat yapabilecekleri ve daha rahat yaşam koşullarına ulaşabilecekleri ülkelere göç etmektedirler. Bu tür göçler, beyin göçü olarak ifade edilmektedir.

En çok beyin göçü veren ülkeler Hindistan, Pakistan, Çin, Filipinler, Cezayir, Fas, Tunus, İran ve Nijerya gibi ülkelerdir.

En çok beyin göçü alan ülkeler ise ABD, Kanada, Avustralya, Almanya, Fransa, İsviçre, İsveç ve Norveç gibi gelişmiş ülkelerdir.

3. Doğa Olayları Nedeniyle Gerçekleşen Göçler:

İnsanları göçe zorlayan nedenlerden biri doğa olaylarıdır. İnsanlık tarihi boyunca birkaç kez buzul dönemi yaşanmıştır. Buzul dönemlerinde sıcaklıkların düşmesine bağlı olarak insan toplulukları daha sıcak olan güneye, sıcaklıkların arttığı buzul arası dönemde ise kuzeye göç etmişlerdir.

Depremler göç olayına neden olan doğal etmenlerdendir. Her yıl çok sayıda deprem gerçekleşmektedir. Bu depremlerden bazıları, büyük ölçüde can ve mal kaybına yol açmaktadır. Örneğin Mart 2011’de Japonya’nın Töhoku bölgesinde meydana gelen depremden dolayı çok sayıda insan yaşamını yitirmiş ve deprem sonrasında bölgede yüksekliği 38 metreye varan tsunami dalgaları meydana gelmiştir. Bu olaylar sonucunda çok sayıda insan göç etmiştir.

Göçe neden olan diğer bir doğa olayı ise volkanik patlamalardır.
Örneğin Endonezya’nın Sumatra Adası’nda yer alan Toba Dağı’nın 74 bin yıl önce patlaması sonucunda küresel düzeyde bir soğuma yaşanmıştır. Bu patlamadan dolayı geniş bir alan 1,5 metre kalınlığında küllerle örtülmüştür. Bu olay sonucu çok sayıda insan yaşamını yitirmiş ve kitlesel göçler yaşanmıştır.

Kasırgalar ve hortumlar da yeryüzünde büyük yıkımlara, can ve mal kayıplarına neden olduğundan göçlere sebep olmaktadır.

Sel ve taşkın, çığ, heyelan, yangın gibi doğal afetler göçlere neden olan etmenlerdendir.

4. Sosyal Olaylar ve Siyasi Nedenlerle Gerçekleşen Göçler:

Ülke içindeki siyasi veya etnik çatışmalar, göçün nedenlerinden biridir. Bu tür olaylar, hem ülke içinde hem de ülke dışına doğru göçlere neden olmaktadır.

Dili, dini, ırkı yüzünden, bir toplumsal gruba ait ya da siyasal görüşe sahip olduğu için ülkesinde rahat yaşayamayan bazı insanlar, özellikle gelişmiş ülkelere (iltica etmekte) sığınmaktadırlar. Mülteci olarak adlandırılan bu insanların sayısı oldukça yüksektir.

Örneğin Naziler dönemindeki soykırım nedeniyle Almanya’dan çok sayıda Yahudi dünyanın dört bir yanına göç etmiştir.

Suriye’de 10 yıldır devam eden iç savaştan dolayı ülkesinde zulüm gören milyonlarca insana Türkiye kucak açmıştır.

Göçe neden olan olaylardan biri de ülkeler arası savaşlardır. Savaştan kaçan insanların bir kısmı, en yakın ülkeye sığınmaktadır. Rusya ile Afganistan arasındaki savaş döneminde çok sayıda Afgan göçmen Türkiye’ye yerleşmiştir. Ülkemizde 5 milyona yakın Afgan yaşamaktadır.

1988 yılında Saddam yönetiminin Halepçe Katliamı’ndan sonra Irak’tan ülkemize kitlesel göç gerçekleşmiştir.

Ülkemiz, sığınan bu insanların beslenme ve barınma sorunlarını çözmüş, bu insanların kendilerini ülkelerinde gibi hissetmeleri için elinden geleni yapmıştır. Bu mültecilerin bir kısmı ülkemize yerleşmiş ve birçok iş kolunda çalışmaya başlamışlardır.
Bizim de bireysel olarak bu insanlara karşı saygılı, misafirperver olmamız, onlara karşı dostça yaklaşmamız ve geleneksel yardımsever tavrımızı sergilememiz insanlığın bir gereğidir.

Sınır değişimi nedeniyle de göçler olmaktadır. Örneğin 1939 yılında Hatay’ın referandumla Türkiye’ye katılmasıyla hem güney sınırımız çizilmiş hem de binlerce insan ülkemiz nüfusuna katılmıştır.

Ülkemizde, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’dan terör, kan davaları ve aşiret sistemi gibi nedenlerle batıya doğru göçler de olmuştur.