9. Sınıf CoğrafyaTYT Coğrafya
Dünyanın (Eksen) Günlük Hareketi ve Sonuçları
Dünya, kendi ekseni etrafındaki günlük hareketini batıdan doğuya doğru dönerek 23 saat 56 dakikada tamamlar.
Dünya’nın günlük hareketinin sonuçları aşağıda sıralanmıştır:
- Gece ve gündüzler ardalanır. Güneş’i gören yerlerde gündüz olurken, aksi yönde gece yaşanır.
- Dünya ekseni etrafında döndüğü için Geoit şeklini almıştır.
- Yerel saat farkları ortaya çıkar. Farklı boylamlar üzerinde yer alan noktalarda yerel saat farkları oluşur.
- Coğrafi yönler meydana gelir. Güneşin doğduğu yön “doğu”, battığı yön ise “batı” adını alır.
- Aynı enlem üzerinde, Güneş farklı zamanlarda doğup batar. Doğuda, güneş daha önce doğar ve batar.
- Güneşin gün içinde ufuk düzlemindeki konumu değişir.
- Dünya üzerinde herhangi bir yer, güneş ışınlarını gün içinde farklı açılarla alır. Buna bağlı olarak gün içinde gölge boyu ve yönü değişir.
- Günlük sıcaklık ve basınç farklarının oluşur. Bu farklar sonucunda meltem rüzgarları meydana gelir ve çöllerdeki kayalarda fiziksel ufalanma– mekanik çözülmeler olur.
- 30° ve 60° enlemlerinde dinamik basınç kuşakları oluşur. (30°-DYB, 60°-DAB KUŞAĞI)
- Okyanus akıntılarında sapma ve halkalanma (girdaplar) oluşur.
- Sürekli rüzgarların yönlerinde sapmalar olur. KYK’de sağa, GYK’de sola sapar. Buna Coriolis kuvveti denir.
Dünyanın Batıdan Doğuya Doğru Dönüşünün Sonuçları:
- Güneş ufuk düzleminde doğudan doğup batıdan batıyormuş gibi görünür.
- Doğudaki boylamlarda güneş daha erken doğar ve batar.
- Doğudaki boylamlarda yerel saat ileri, batıdaki boylamlarda yerel saat geri olur.
- Doğu ve batı yön kavramları ortaya çıkar.
- Sürekli rüzgarlar ve okyanus akıntıları genel olarak Kuzey Yarım Küre’de saat ibresi yönünde sağa doğru sapar, Güney Yarım Kürede ise sola doğru sapar. Bu saptırıcı güce Coriolis kuvveti denir.
- Tarih değişim çizgisinin doğusunda gün bir gün geri olur.
- Tarih değişim çizgisinin batısında ise gün bir gün ileri olur.
Hem Erhan hocamız hem konu anlatımları hem de test kitabı sayesinde sınavda coğrafyayı tam yapabildim.Gerçekten nokta atışı yapıldı sorularda :)Buradaki özetler de çok işime yaradı.