Türkiye’de Fonksiyonlarına Göre Şehirler

Ülkemizde şehirler arasında ekonomik etkinlikler yönünden önemli farklılıklar vardır.

Şehirlerdeki başlıca ekonomik etkinlikler sanayi, ticaret, ulaşım, turizmdir. Şehirlerin birçoğunda bu etkinliklerin hepsi bir arada görülür. Ancak bazı şehirlerde bu özelliklerden biri ön plandadır.

Fonksiyonlarına göre şehirler tarım, ticaret, liman, sanayi, askerî, idari ve turizm şehirleri gibi gruplara ayrılabilir:

Tarım şehirlerindeki nüfusun önemli bir kısmı, geçimini tarımdan sağlar.
Bu yerleşim birimlerinde yaşayanların bir kısmı da ticaret, hizmet ve sanayi sektörlerinde çalışarak geçimini sağlar. Tarım şehirlerindeki sanayi kuruluşlarının önemli bir kısmı; makarna, yağ, süt, peynir vb. tarımsal ürünler üretmektedir. Rize, Ordu, Giresun, Ağrı, Hakkâri, Van, Erzincan, Kırşehir Nevşehir, Niğde, Ceyhan, Kadirli, Dörtyol, Mut, Söke, Tire, Turgutlu ve Salihli tarım şehirlerinin örneklerindendir.

Ülkemizdeki küçük şehirlerin büyük bir kısmı ve orta büyüklükteki şehirlerimizden bazıları, tarım şehridir. Bu şehirlerin içinde tarım alanı geniş olanlar, daha hızlı gelişmektedir. Örneğin Bafra ve Çarşamba ovaları Samsun’un, Konya Ovası Konya’nın, Iğdır Ovası Iğdır’ın, Çukurova Adana’nın, Büyük Menderes Ovası Söke’nin gelişmesini sağlamıştır.

Ticaret, şehirlerdeki önemli ekonomik etkinliklerden biridir. Her şehirde az ya da çok ticaret yapılır ancak bazı şehirlerde ticaret daha fazla önem taşır. Ticaretin diğer ekonomik etkinliklere göre ön planda olduğu şehirlere ticaret şehri denir.

Sanayisinin gelişmiş ve ulaşımının elverişli olması, İstanbul’u Türkiye’nin en büyük ticaret merkezi hâline getirmiştir. Geniş bir hinterlanda sahip olan İzmir, Ege’nin; Samsun ise Karadeniz’in en büyük ticaret merkezidir.
Adana, Mersin İzmir, Bursa, İstanbul ve Trabzon’daki serbest bölgeler, bu illerin ticari önemini artırmaktadır.