Tükenen ve Alternatif Doğal Kaynaklar

Tükenen doğal kaynaklar yerine tükenmeyen enerji kaynaklarına yönelmek ve bunların sürdürülebilir kullanımını sağlamak, yaşamın sürekliliği açısından büyük bir önem taşımaktadır. Bu nedenle şimdi tükenmeyen ve sürdürülebilir kullanımı mümkün olan doğal kaynakları inceleyeceğiz.

Doğal kaynakların bir kısmı, sınırlı rezervlere sahiptir. Özellikle fosil yakıtların rezervleri sınırlıdır ve sürekli tükenmektedir. Bu durum, önlemler alınmadığı takdirde sıkıntılı süreçlerin yaşanmasına neden olacaktır. Çünkü günümüzde dünya genelinde tüketilen enerji kaynaklarının %90’ına yakınını doğal gaz, kömür ve petrol oluşturmaktadır.

Dünya petrol rezervlerinin büyük bir kısmı Orta Doğu’da bulunmaktadır. Orta Doğu’yu petrol rezervi
bakımından Amerika ve Afrika kıtaları izlemektedir. Petrol üretiminin yarısından fazlası, ulaşım araçlarında
kullanılmaktadır.

Orta Doğu’daki petrol rezervlerinin ömrünün 80 yıldan az olduğu belirtilmektedir. Bu durumda alternatif
enerji kaynakları üretilmediği zaman ulaşım sektöründe ve elektrik enerjisi üretiminde önemli sorunlar
yaşanacaktır. Çünkü gerek artan nüfus gerek gelişen teknoloji nedeniyle tüketilen petrol miktarı sürekli artmaktadır.
Dünyada en çok tüketilen enerji kaynaklarından biri de kömürdür. Daha önce belirttiğimiz gibi kömür de rezervi belli olan ve tükenen enerji kaynaklarındandır. Kömür rezervlerinin büyük bir kısmı Rusya, Almanya, Avustralya, ABD, Çin ve Endonezya’da bulunmaktadır. Kömür, günümüzde demir çelik üretiminde, ayrıca meskenlerin ısıtılması ve elektrik enerjisi üretiminde enerji kaynağı olarak kullanılmaktadır. Bu enerji kaynağının sınırlı rezervleri tükendiği zaman, başta demir çelik sanayisi olmak üzere meskenlerin ısıtılması ve elektrik enerjisi üretimi açısından sorunlar yaşanacaktır. Bu nedenle kömür yerine de alternatif ve tükenmeyen enerji kaynaklarının kullanımına önem verilmesi gerekmektedir.

Su ve hava, tükenmeyen ve alternatif doğal kaynaklar olarak kabul edilmektedir.

Aşağıdaki Tabloda Enerji Kaynaklarının Tüketimdeki Payı (2015)
Enerji kaynakları Tüketimdeki payı (%)
Petrol 32,8
Kömür 29
Doğal gaz 24,2
Hidrolik 6,8
Nükleer 4,5
Yenilenebilir 2,7
Kaynak; (http://www.enerji.gov.tr)

Güneş Enerjisi

Güneş enerjisi, tükenmeyen doğal kaynaklardandır. Bu kaynaktan günümüzde elektrik enerjisi
üretmek, sıcak su elde etmek, seraları ve meskenleri ısıtmak amacıyla yararlanılmaktadır. Bu enerji kaynağının etkin ve verimli kullanılması durumunda tükenebilen enerji kaynaklarına alternatif
bir kaynak olabileceği bilinmektedir. Dünya genelinde bu enerji kaynağına bir yönelim söz konusudur.

Güneş enerjisiyle çalışan ulaşım araçları üretimi gerçekleştirilmiştir. Ancak bu doğal kaynak hâlen yüksek miktarda tüketilen ve tükenecek olan fosil kaynaklara rakip olabilecek düzeyde değildir. Bu nedenle yeryüzünde yaşamın verimli düzeyde sürdürülebilmesi için bu enerji kaynağına önem verilmesi gerekmektedir.

Rüzgâr Enerjisi

Rüzgâr gücü, yeryüzündeki tükenmeyen enerji kaynaklarındandır. Dünya genelinde elektrik enerjisi elde etmek için kullanılmaya başlanan bu enerji kaynağı, tükenen enerji kaynaklarına alternatif bir enerji kaynağıdır. Bu enerji kaynağının yaygınlaşması durumunda tükenen enerji kaynaklarına bağımlılık azalacaktır. Rüzgâr enerjisi, daha çok klimatik koşullara bağlı olmasının yanı sıra topografya şartlarından da etkilenebilir.

Biyokütle Enerjisi

Biyokütle enerjisi, dünyada kullanımı yaygınlaşan alternatif enerji kaynaklarındandır. Biyokütle enerjisi,
canlı kalıntılarından elde edilmektedir. Çöplüklerden elektrik enerjisi ve hayvansal kalıntılardan yanıcı gazlar üretilmektedir. Mısır, ayçiçeği, kolza, şeker kamışı, şeker pancarı, soya fasulyesi gibi bitkilerden ve atık yağlardan biyodizel üretilmektedir.

Hidrojen Enerjisi

Hidrojen, birçok maddeden elde edilebilmektedir. Tükenmeyen enerji kaynakları olan güneş enerjisi, su ve biyokütleden elde edilen hidrojen enerji kaynaklarındandır.

Hidrojen, suyun fotolizi ile de elde edilmektedir. Sudan fotoliz, güneş enerjisinden foto elektrokimyasal, biyokütle enerjisinden kimyasal yollarla hidrojen elde edilmektedir.

Bu enerji kaynağı hem gaz hem de sıvı olarak depolanabilmektedir. Hidrojen, yakıt olarak kullanılabilen bir enerji kaynağıdır. Ayrıca motorlu araçlar ve fırınlarda da kullanılabilmektedir.