10. Sınıf CoğrafyaTYT Coğrafya

Türkiye’de Tektonik Olaylar

Türkiye’deki tektonik olaylar yer şekillerinin oluşumunda ve jeolojik afetlerin ortaya çıkmasında etkili olmuştur.

Türkiye arazisi, yer kabuğunun çok hareketli olduğu alanlardan biridir. Güneyde yer alan Afrika levhası yılda 9 mm, Arabistan levhası ise yılda 19 mm hızla kuzeyde yer alan Avrasya levhasına doğru ilerlemektedir.
Bu levhalar arasında yer alan Anadolu karası sürekli sıkışmaktadır. Arabistan levhasının daha hızlı hareket etmesinden dolayı Doğu Anadolu sürekli yükselmektedir.


Avrasya ile Arabistan ve Afrika levhaları arasında sıkışan Türkiye
arazisinde önemli ölçüde enerji birikmektedir. Bu enerji, depremlerle açığa çıkmaktadır. Bu nedenle ülkemiz dünyada depremlerin sıklıkla görüldüğü arazilerden biridir. Ülkemizdeki birinci derecede deprem alanları, aynı zamanda faylara paralel olarak üç kuşak hâlinde uzanmaktadır.
Kuzey Anadolu fay kuşağı, ülkemizdeki en uzun fay hattını ve bu hattın çevresini oluşturmaktadır. Yaklaşık 1400 km uzunluğunda olan bu hat, Saroz Körfezi’nden başlar; Marmara Denizi, Adapazarı, Düzce, Bolu, Çankırı, Erzincan ve Erzurum üzerinden doğuya uzanır. Ülkemizde görülen yıkıcı depremlerin yarısından fazlası bu kuşakta gerçekleşmiştir. Kuzey Anadolu fay hattı, Kuzey Amerika’da yer alan San Andreas fayı gibi, yeryüzünde en çok deprem üreten yanal atımlı faylardan biridir.

Ülkemizdeki fay hatlarından biri de Afrika kıtasının doğusundan başlayarak Arabistan Yarımadası’nın batısındaki fay hattını izleyip Hatay-Kahramanmaraş oluğu üzerinden Doğu Anadolu’ya uzanan fay hattıdır. Doğu Anadolu fay kuşağını oluşturan bu deprem bölgesi, Malatya ve Elâzığ’dan geçerek Bingöl Karlıova’ya yakın bir yerde Kuzey Anadolu fayı ile kesişmektedir.

Ülkemizdeki fay kuşaklarından biri de Batı Anadolu fay kuşağıdır. Ege’nin kıyı kesimi ile Göller Yöresi’ni kapsayan bu bölgedeki fay hatları çoğunlukla doğu-batı doğrultusunda uzanan graben alanlarının sınırlarını izlemektedir. Batı Anadolu fay kuşağı da ülkemizdeki önemli deprem alanlarındandır.


Türkiye’deki fay hatları, birinci derecede deprem alanları olmasının yanı sıra ülkemizdeki başlıca sıcak su kaynaklarının bulunduğu yerlerdir. Ayrıca, ülkemizdeki birçok volkanik arazi ile fay hatlarının uzanışı paralellik gösterir.


İlgili İçerikler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir