İzohipsler

Deniz seviyesinden itibaren aynı yükseklikteki noktaların birleştirilmesiyle elde edilen eğrilere izohips eğrileri denir. İzohips yöntemi ile çizilen haritalara da topografya haritası denir. Genelde büyük ölçekli, yani yüzey şekillerini ayrıntılı gösteren haritalardır. Topografya haritaları, yüzeyde görülen doğal ve beşeri unsurları göstermek için kullanılabilir.

İzohipslerin özellikleri şunlardır:

İç içe kapalı eğrilerdir. İki izohips eğrisi birbirini kesmez.
İzohipsler yeryüzü şekillerinin kuşbakışı görünümünü verirer.
Genel olarak en geniş izohips eğrisi en alçak yeri, en dar izohips eğrisi ise en yüksek yeri gösterir. Böylece her izohips eğrisi kendisinden daha yüksek bir izohipsi çevreler. Ancak çukur yerlerde bunun tersi geçerlidir.
Aynı izohips eğrisi üzerindeki noktaların yükselti değerleri aynıdır.

Sıfır (0) metre izohipsi deniz seviyesinden başlar. Kara ile denizin birleştiği deniz kıyısını düz bir çizgi halinde takip eder. Buna kıyı çizgisi adı verilir. Göl kıyıları, 0 metre olmayabilir.

İzohips eğrileri dağ doruklarında nokta halini alır. Buralar zirve veya doruk olarak tanımlanır.
Birbirini çevrelemeyen komşu iki izohips eğrisinin yükseltisi aynıdır.

İzohipslerin sıklaştığı yerler eğimin arttığını, seyrekleştiği yerler ise eğimin azaldığını gösterir.
Akarsu yatağındaki eğim kırığının olduğu yerlerde izohipsler sıklaşır ve çağlayan/şelale gibi oluşumlar meydana gelir. Bu oluşumların alt kısmında dev kazanları da meydana gelebilir.

İzohipslerin sıklaştığı yerlerde;

Eğim derecesi fazladır.
Akarsuyun akış hızı ve HES potansiyeli fazladır.
Akarsuyun derine aşındırma gücü fazladır.
Akarsu yatağında çağlayan, şelale ve dev kazanı görülebilir.
Yol yapımı zor ve maliyetlidir.

Çukurluklar, derinlik istikametinde ok işareti konularak gösterilir. (Krater, polye, obruk gibi) Okun başladığı yerden bittiği yere kadar yükselti azalır.

İki izohips eğrisi arasındaki yükselti farkına eküidistans (izohips aralığı) denir. Bu farkı ölçek belirler; küçük ölçekli haritalarda eküidistans değeri büyük, büyük ölçekli haritalarda eküidistans değeri küçüktür.

İzohipslerin sık geçtiği deniz kıyılarında kıta sahanlığı (şelfi) dar, seyrek geçtiği kıyılarda kıta sahanlığı geniştir. Başka bir ifade ile, alçak kıyılarda deniz sığ, yüksek kıyılarda deniz derindir.

Deniz seviyesine göre aynı derinlikteki noktaların birleşmesi ile elde edilen çizgilere izobat (eş derinlik) eğrileri denir. Kıyı çizgisi, izohips ile izobat eğrilerinin başlangıç çizgisidir.